PFAS zijn chemische stoffen die wijdverspreid voorkomen in ons milieu, inclusief waterbronnen. In deze blogpost zullen we de aanwezigheid van PFAS in water onderzoeken, de bronnen ervan vaststellen en de gezondheidsrisico’s bespreken. Daarnaast gaan we kijken naar de mogelijkheden om PFAS uit water te filteren.

Wat is PFAS?

PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Het zijn chemische stoffen die bestaan uit koolstof- en fluoratomen. PFAS worden gebruikt in een breed scala aan producten vanwege hun unieke eigenschappen, zoals water- en vetafstotendheid, hittebestendigheid en stabiliteit. Ze worden vaak aangetroffen in alledaagse producten zoals anti-aanbakpannen, waterafstotende kleding, brandwerende materialen en blusschuim. Vanwege hun persistentie en accumulatie in het milieu zijn PFAS een punt van zorg geworden vanwege mogelijke gezondheids- en milieu-effecten.

Hoe komen PFAS in het water terecht?

PFAS komen op verschillende manieren in het water terecht. Industriële fabrieken die PFAS-houdende producten produceren of gebruiken, lozen PFAS via hun afvalwater. In Nederland is het direct lozen van PFAS in rivieren en meren wettelijk verboden. PFAS komen vooral in het milieu via indirecte lozingen, zoals via afvalwaterzuiveringsinstallaties of via uitspoeling van oude vervuilde industriële terreinen. PFAS die door huishoudens en andere bronnen in het riool worden afgevoerd, kunnen ook in het water terechtkomen via rioolwaterzuiveringsinstallaties. Hoewel deze installaties ontworpen zijn om veel verontreinigingen te verwijderen, zijn ze niet altijd effectief in het verwijderen van PFAS. Ook schuim dat wordt gebruikt bij brandbestrijding, zoals schuimblussers en brandweeroefeningen, bevat vaak PFAS. Het kan dan in het bluswater terechtkomen en zo in het milieu en het water worden verspreid. Bovendien worden PFAS-houdende producten weleens weggegooid op afvalstortplaatsen. Na verloop van tijd komen de PFAS uit deze producten vrij en komen ze via neerslag of ondergrondse infiltratie in het grondwater of oppervlaktewater terecht.

pfas verontreiniging

Zijn PFAS in water gevaarlijk?

PFAS in water kunnen gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Er zijn verschillende gezondheidsrisico’s geassocieerd met blootstelling aan hoge niveaus van PFAS. Enkele potentiële effecten op de gezondheid zijn:

  • Hormoonverstoring: PFAS kunnen invloed hebben op de hormonen in je lichaam. Dit leidt tot problemen zoals verminderde vruchtbaarheid, verstoorde hormoonbalans en ontwikkelingsproblemen bij kinderen;
  • Lever- en nierbeschadiging: langdurige blootstelling aan hoge concentraties PFAS kan leiden tot leverschade, ontstekingen en verminderde nierfunctie;
  • Mogelijk kankerverwekkend: sommige studies hebben een verband aangetoond tussen blootstelling aan bepaalde PFAS en een verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker, zoals nierkanker en testiculaire kanker. Hoewel verder onderzoek nodig is, wijzen deze bevindingen op een potentieel kankerverwekkend effect van PFAS.

Het is belangrijk op te merken dat de gezondheidsrisico’s voornamelijk gerelateerd zijn aan langdurige blootstelling aan hoge niveaus van PFAS. De meeste drinkwaterbronnen bevatten lage concentraties PFAS die als veilig worden beschouwd.

Kan PFAS uit water worden gefilterd?

Er bestaan verschillende methoden en technologieën om PFAS-verontreinigingen te verwijderen. Een veelgebruikte methode is actieve koolfiltratie, waarbij actieve koolfilters worden gebruikt om PFAS-moleculen uit het water te absorberen. Een andere techniek is omgekeerde osmose, waarbij water onder druk door een membraan wordt geduwd om PFAS tegen te houden. Daarnaast kan ionenuitwisseling worden toegepast, waarbij speciale harsen PFAS-moleculen uit het water verwijderen door ze te vervangen door andere ionen. Het kiezen van de juiste filtratiemethode hangt af van de specifieke situatie en het gewenste zuiveringsniveau. Het kan ook nodig zijn om verschillende filtratietechnieken te combineren.

Bewustwording

PFAS-verontreiniging in water vormt een serieus probleem dat aandacht vereist. De identificatie van bronnen, bewustwording van gezondheidsrisico’s en implementatie van geschikte filtratietechnologieën zijn belangrijke stappen in de richting van het waarborgen van veilig drinkwater. Laten we samen streven naar een schoner en gezonder watermilieu.