Waterzuivering speelt een essentiële rol in onze samenleving. Of het nu gaat om schoon drinkwater, industriële processen of afvalwaterbehandeling: we willen zeker weten dat het water vrij is van ongewenste stoffen. Drie technieken die hierbij vaak worden ingezet zijn microfiltratie, ultrafiltratie en omgekeerde osmose.

Maar wat maakt deze methoden zo verschillend? Wanneer kies je voor welke techniek? In dit artikel ontdek je hoe deze filtratievormen werken en waar je ze voor kunt gebruiken.

Wat is membraanfiltratie?

Bij membraanfiltratie stroomt water onder druk door een speciaal filter, een zogenaamd membraan. Dat membraan bevat minuscule poriën die alleen deeltjes van een bepaalde grootte doorlaten. Alles wat groter is, blijft achter. Hoe fijner de poriën, hoe meer verontreinigingen je uit het water haalt.

Microfiltratie, ultrafiltratie en omgekeerde osmose verschillen vooral in de grootte van die poriën. Daardoor verschilt ook wat ze precies uit het water filteren – van zichtbare deeltjes tot opgeloste zouten.

Wat is microfiltratie?

Microfiltratie gebruikt membranen met relatief grote poriën: tussen de 0,1 en 10 micrometer. Daarmee verwijder je vooral grotere verontreinigingen, zoals zand, slib, bacteriën en andere zwevende deeltjes. Kleine opgeloste stoffen en virussen glippen er nog doorheen.

Deze techniek komt vaak van pas in de voedingsindustrie, bijvoorbeeld bij melkverwerking. Ook werkt microfiltratie goed als eerste stap in een breder zuiveringsproces, waarbij grove vervuiling al vroeg wordt verwijderd.

Wat is ultrafiltratie?

Ultrafiltratie filtert fijner dan microfiltratie. De poriën van het membraan zijn tussen de 0,005 en 0,1 micrometer groot. Hierdoor blijven ook virussen, colloïden en grote moleculen achter. Zouten en kleine organische stoffen passeren nog wel.

Je ziet ultrafiltratie veel terug in drinkwaterproductie, medische toepassingen en industriële processen waar extra zuiver water nodig is. Vaak vormt het een tussenstap richting nog intensievere zuivering, zoals omgekeerde osmose.

Waterfilter omgekeerde osmose, ultrafiltratie, microfiltratie

Wat is omgekeerde osmose?

Omgekeerde osmose (reverse osmosis of RO) werkt met extreem fijne membranen. De poriën zijn ongeveer 0,0001 micrometer groot – zo klein dat alleen watermoleculen erdoorheen kunnen. Vrijwel alle andere stoffen, zoals zouten, metalen, pesticiden, nitraten en zelfs virussen en bacteriën, blijven achter.

RO levert extreem zuiver water op. Daarom wordt deze techniek vaak ingezet voor het ontzilten van zeewater, het produceren van ultrapuur water voor industrieën of voor huishoudelijke waterzuivering. De keerzijde? Omgekeerde osmose vergt meer energie en druk dan de andere methoden.

Wat zijn de verschillen?

Hoewel de drie technieken verwant zijn, verschillen ze duidelijk in effectiviteit, energieverbruik en toepassingsgebied. Het draait daarbij vooral om de grootte van de poriën in het membraan en wat je precies wilt verwijderen.

In het kort:

  • Microfiltratie verwijdert bacteriën en grote deeltjes, maar laat virussen en opgeloste stoffen door.
  • Ultrafiltratie houdt ook virussen en grotere moleculen tegen, maar laat nog steeds zouten passeren.
  • Omgekeerde osmose verwijdert vrijwel alles, inclusief opgeloste zouten en metalen.

Deze verschillen bepalen wanneer je welke techniek inzet. Wil je alleen bacteriën verwijderen? Dan is microfiltratie voldoende. Moet het water ook vrij zijn van virussen? Kies dan voor ultrafiltratie. En als je alle opgeloste stoffen wilt elimineren, is omgekeerde osmose de enige optie.

Wanneer gebruik je welke techniek?

De juiste keuze hangt af van je doel. Voor relatief eenvoudige zuivering volstaat microfiltratie. Wil je dieper reinigen, bijvoorbeeld voor drinkwater of medische toepassingen, dan is ultrafiltratie een logische volgende stap. En wanneer je volledig gezuiverd water nodig hebt – zoals bij het ontzilten van zeewater of in laboratoria – biedt omgekeerde osmose de uitkomst.

In de praktijk combineren installaties vaak meerdere technieken. Een micro- of ultrafilter dient dan als voorbehandeling, zodat het RO-membraan langer meegaat en minder snel verstopt raakt. Zo werk je stap voor stap naar een steeds hoger niveau van zuivering.

Tot slot

Microfiltratie, ultrafiltratie en omgekeerde osmose zijn krachtige technieken die elk op hun eigen manier bijdragen aan veilig en schoon water. Door hun werking goed te begrijpen, kun je beter bepalen welke techniek past bij jouw situatie of toepassing.

Wil je meer leren over hoe Nederland omgaat met waterzuivering en technologie? Op Alles-over-water.nl vind je een schat aan artikelen die je inzicht geven in de wereld van water – van drinkwaterproductie tot innovatieve zuiveringsmethoden.